Jeśli wspinaczka to Twoja nowa pasja i jesteś na etapie kompletowania potrzebnego sprzętu, warto zastanowić się jakie buty wspinaczkowe dla początkujących wybrać.
Ten przewodnik nie ma na celu wskazania najlepszych butów wspinaczkowych. Ma on usystematyzować kilka ważnych dla dobierania pierwszych butów informacji. Rozbieżne opinie, wskazówki znajomych, teorie przedstawiane w różnych źródłach, wprowadzają zamęt. A niewielkie własne doświadczenie wspinaczkowe nie ułatwia podjęcia decyzji. Zatem jakie buty wspinaczkowe dla początkujących? Mamy nadzieję, że poniższy tekst rozwieje większość wątpliwości i ułatwi stawianie pierwszych kroków wspinaczkowych – w odpowiednich butach.
Na początek ustalmy jedną kwestię: buty wspinaczkowe to podstawa! Nie ma możliwości, aby naprawdę rozpocząć przygodę ze wspinaniem bez odpowiedniego obuwia. Dlatego warto uzyskać odpowiedź na pytanie jakie buty wspinaczkowe dla początkujących wybrać. Trampki, adidasy, korkery bez korków nie pozwolą osiągnąć łatwości poruszania się na ściance czy w skałach. Nawet najprostszy but wspinaczkowy jest 1000 razy lepszy od najlepszego niewspinaczkowego. Wynika to z faktu, że konstrukcja butów wspinaczkowych jest bardzo specyficzna i odmienna od budowy innych butów.
Buty wspinaczkowe charakteryzują się specyficzną konstrukcją. (fot. Ocun)
Jakie buty wspinaczkowe dla początkujących? Z założenia muszą być bardzo dobrze dopasowane i sprawiać wrażenie za małych. Mają bardzo cienką podeszwę, dużą ilość gumy dookoła cholewki i zazwyczaj są dość sztywne. Dodatkowo najczęściej wykonane są z odpornych na rozciąganie materiałów, a guma użyta do produkcji podeszwy jest wysoce przyczepna. Tego typu cech nie spotkamy w żadnych innych butach.
Na rynku dostępnych jest bardzo wiele marek i modeli butów wspinaczkowych. Najbardziej popularni producenci wywodzą się z Włoch, Czech, Hiszpanii i USA. Prawie każdy z nich posiada w swojej kolekcji modele zarówno dla początkujących jak i zaawansowanych wspinaczy. Ceny kształtują się od 250 do 600 złotych. Bywają też buty zaskakująco tanie, np. w sportowych sklepach sieciowych. Jednak zalecamy tu ostrożność, bo istnieje duże prawdopodobieństwo, że zostały wyprodukowane maszynowo.
Warto wybrać buty wykonane ze starannością. (fot. Ocun)
Prawdziwe buty wspinaczkowe są najczęściej wykonywane ręcznie i wyjątkowo precyzyjnie. Podejdź do tematu racjonalnie, w tym przypadku warto zainwestować w jakość.
Buty dla początkujących powinny być przede wszystkim wygodne – to popularne stwierdzenie. Buty wspinaczkowe nigdy nie są wygodne, przynajmniej nie w takim sensie jak te, które nosimy na co dzień. Jakie buty wspinaczkowe dla początkujących? Dobrze dopasowane, ale nie powodujące dyskomfortu. Na początku zwykle trudno jest określić czy znaleźliśmy odpowiedni kompromis pomiędzy komfortem a precyzją. W tym może nam odrobinę pomóc sprzedawca, ale może zdarzyć się i tak, że pierwszych butów nie dobierzemy idealnie. Z czasem stopa przyzwyczaja się do specyficznej konstrukcji butów i wraz z nabieraniem doświadczenia wspinaczkowego, Twój organizm również przyzwyczaja się do do tego typu obuwia. Natomiast jeśli zastanawiasz się jak dobrać buty wspinaczkowe Ocun warto sięgnąć do naszego artykułu.
Pamiętaj, by zdjąć buty wspinaczkowe na czas asekuracji lub po ukończeniu drogi. (fot. The North Face)
Zatem jakie buty wspinaczkowe dla początkujących wybrać? Dopasowane ściśle, ale nie wywołujące bólu. Przy drugiej parze będziesz wiedzieć jaki rozmiar jest dla ciebie odpowiedni, a przy kolejnej zdecydowanie określisz już swoje preferencje. Ale czy to znaczy, że pierwsze buty nie mają znaczenia? Wręcz przeciwnie. To przepustka do prawidłowej techniki, odpowiednich nawyków stawania stóp. Zdecyduj się na solidnie wykonane buty uznanej marki – dedykowane dla początkujących. Celuj w buty uniwersalne, o niskiej asymetrii, które nie wyginają stopy w nienaturalny sposób. Buty dla początkujących cechuje często guma o gorszej przyczepności na rzecz wyższej wytrzymałości. Dobrym modelem na początek może być model Ocun Strike QC charakteryzujący się wygodą oraz niską asymetrią. Popularny wśród początkujących wspinaczy jest także Ocun Crest LU, który łatwo dopasujesz do stopy, dzięki sznurowaniu.
Rozważnie. Bez pośpiechu. Na gołą stopę. Nasza rada: Czasem wilgoć skóry może powodować trudności przy zakładaniu, co może mylnie sugerować zły rozmiar. Zakładanie to kwestia przyzwyczajenia, a im większa asymetria buta wspinaczkowego tym trudniej go na stopę naciągnąć. Użyj pętelek z tyłu, które sporo ułatwią.
Buty mierz na gołą stopę. (fot. 8academy)
Za duże buty będą mało precyzyjne i trudno będzie w nich stawać na najmniejszych stopniach. Za małe buty będą powodowały ból po przejściu każdej drogi. Pamiętaj, że buty wspinaczkowe należy zdejmować na czas odpoczynku czy asekuracji partnera. Przymierzaj zawsze obydwa buty – u większości populacji długość obu stóp różni się nieznacznie. Warto wziąć to pod uwagę, w ten sposób możemy uniknąć rozczarowania rozmiarem. Pamiętaj także o tym, że pod koniec dnia stopy mają skłonność do puchnięcia.
Podstawowa zasada jest taka: buty wspinaczkowe wiązane można dobrze dopasować, dlatego właśnie niektóre topowe modele (np. Ocun Diamond) są właśnie sznurowane. Świetne przyleganie oznacza wysoką precyzję stawania na stopniach. Jakie buty wspinaczkowe dla początkujących? Wybór rodzaju zapięcia to raczej kwestia przyzwyczajenia i wygody. Jeśli źle dobierzesz rozmiar lub buty rozbiją się w trakcie użytkowania, możliwe będzie lepsze dopasowanie ich do stopy dzięki sznurowaniu. Z drugiej strony ważna jest także wygoda jaką dają buty wspinaczkowe na rzepy, a co za tym idzie szybkość zakładania i ściągania butów. Szczególnie podczas treningów na panelu, kiedy buty ściągamy kilkadziesiąt razy. Dobrym wyborem na ściankę mogą okazać się La Sportiva GeckoGym, zaprojektowane w tym właśnie celu. Ta łatwość z jaką buta da się zapiąć czy poluzować sprawiła, że buty zapinane na rzepy Velcro zdominowały rynek i są częstszym wyborem wspinaczy.
Model sznurowany pozwoli na lepsze dopasowanie buta. (fot. Ocun)
Jeśli przypadł Ci do gustu model zapinany rzepem, a przy mierzeniu czujesz, że jest odpowiednio dopasowany, prawdopodobnie będzie to dobry wybór. Wśród modeli dla początkujących warto zwrócić uwagę na La Sportiva Tarantula, wygodne i jednocześnie odpowiednio przyczepne. Dla kobiet producent przygotował wersję Tarantula Lady. Jeśli masz wątpliwości lub niestandardową stopę należy zastanowić się nad modelem sznurowanym.
Nowy but, który przymierzamy w sklepie będzie zawsze bardziej sztywny, twardy i niewygodny, niż but już dopasowany i rozciągnięty. Średnio buty wspinaczkowe rozbijają się o ok. pół rozmiaru, ale oczywiście wszystko zależy od modelu. Niektóre mogą rozbijać się nawet o 2 numery. Dlatego przed zakupem dobrze jest rozważyć jak upatrzony przez nas model zachowa się z czasem. Buty wspinaczkowe dla początkujących nie różnią się w tych kwestiach od modeli dla zaawansowanych wspinaczy.
Ogólne zasady są takie:
Przy dobieraniu rozmiaru weź pod uwagę możliwość rozbicia się butów. (fot. Piotr Deska)
Co z tego wynika? Na początku nie warto celować w dużo mniejszy rozmiar. Nie bój się ogólnego wrażenia uciskania i dyskomfortu w okolicy palców, możliwe, że but jeszcze rozbije się na szerokość w tym miejscu. Przeczytaj informacje od producenta, zwróć uwagę czy Twoje buty zostały wykonane ze skóry naturalnej czy syntetycznej. Przez długi czas nadmierne rozciąganie butów wspinaczkowych ze skóry próbowano zniwelować podszewką (sklejaną z wierzchem). Dzisiaj najlepsi producenci skupiają się na cholewkach z syntetycznych mikrowłókien, które są równie trwałe i miłe w dotyku jak skóra. Jednocześnie są odporne na rozciąganie czy deformację, często szybciej schnące i do tego odporniejsze na nieprzyjemne zapachy.
Kiedy nabędziesz doświadczenia, łatwiej będzie Ci wybrać kolejną parę butów (fot. Ocun)
Dobre buty nie powinny w procesie rozbijania tracić fasonu, a bardziej układać się do stopy właściciela. Pamiętaj również, że takie układanie się buta może potrwać od 2 tygodni do 2 miesięcy – w zależności od tego jak dużo się wspinamy.
Dobre marki butów wspinaczkowych od czasu do czasu przeprowadzają tzw. Testing Tour. Są to imprezy odbywające się na ściankach wspinaczkowych, podczas których można swobodnie wypróbować kilka modeli i dobrać rozmiar. Przykładem jest akcja organizowana przez czeską markę Ocun. Bez wątpienia udział w takiej imprezie jest najlepszym sposobem dobrania odpowiednich butów – w sklepie nigdy nie będziemy mieli okazji by wspinać się w butach, a także zobaczyć jak wygląda dany rozmiar po rozbiciu.
Dobrym miejscem na dobór butów mogą okazać się testy takie jak Ocun Testing Tour. (fot. 8academy)
Podsumowując, buty wspinaczkowe dla początkujących powinny być:
Dobrze dobrane buty pomogą Ci zajść wysoko. (fot. 8academy)
Nie za duże nie za małe – to jest najtrudniejsze, ale tu pomoże Ci rozwaga – ogólnie, muszą być bardzo ciasne, ale ból nie może być zbyt duży. Pamiętaj, że Twoje buty z czasem lekko się rozbiją – dopasują do stopy. Ważne jest również, aby buty zakładać na gołą stopę i ściągać je najczęściej jak to możliwe. W butach wspinaczkowych ma się dobrze wspinać, a nie przechadzać, rozmawiać ze znajomymi czy asekurować.
Powodzenia!
Popularne buty wspinaczkowe dla początkujących:
Sprawdź również nasz wideoporadnik, z którego dowiesz się jak wybrać buty wspinaczkowe
Jedni lubią czytać, inni wolą słuchać lub oglądać. Są też tacy, którzy pragną poszerzać swą wiedzę na różne sposoby. Dlatego uruchomiliśmy Górski Podcast 8a.pl, czyli specjalny serwis, pełen ciekawych i inspirujących rozmów z osobami tworzącymi środowisko górskie i wspinaczkowe. Znajdziesz tam również audycje, które rzucają dodatkowe światło na zagadnienia poruszone w niniejszym artykule.
Z pewnością zainteresuje Cię rozmowa Piotra Czmocha z Michałem Grzybem o butach wspinaczkowych na start. Słuchaj jej w serwisach:
Zachęcamy do subskrybowania Górskiego Podcastu 8a.pl i regularnego słuchania oraz oglądania naszych audycji.
#robimywgórach
#robimywpodcastach
